دندانپزشکی یکی از رشته های پزشکی است که به سلامت و درمان مشکلات دهان و دندان می پردازد. استفاده از مواد دندانپزشکی مختلف در این رشته بسیار ضروری است، زیرا این مواد به بهبود و تقویت ساختار دندان ها، پر کردن حفره ها، و ترمیم آسیب ها کمک می کنند.
در دندانپزشکی، طیف گسترده ای از مواد برای ترمیم، جایگزینی و زیبایی دندان ها استفاده می شود. انتخاب مواد دندانپزشکی بسته به نوع درمان، محل آسیب دندان و همچنین نیازهای بیمار متفاوت است. در این بخش، به برخی از پر کاربرد ترین مواد دندانپزشکی اشاره خواهیم کرد.
پر کاربرد ترین مواد دندانپزشکی
مواد ترمیمی
- آمالگام: آلیاژی از جیوه با فلزاتی مانند نقره، قلع و مس است که به دلیل استحکام بالا و هزینه مناسب، سال ها به عنوان پر کاربرد ترین ماده ترمیمی شناخته می شد. اما به دلیل نگرانی های زیست محیطی و زیبایی، استفاده از آن کاهش یافته است. به دلیل مقاومت بالای آمالگام در برابر فشار، این ماده بیشتر برای پر کردن دندان های خلفی (عقب) استفاده می شود. در برخی موارد، از آمالگام به عنوان ترمیم موقت استفاده می شود.
- کامپوزیت: موادی بر پایه رزین هستند که به دلیل رنگ پذیری بالا و تطبیق با رنگ طبیعی دندان، در ترمیم های زیبایی بسیار پر کاربردند. کامپوزیت ها استحکام خوبی دارند و می توانند برای ترمیم دندان های جلو و عقب استفاده شوند. کامپوزیت رزین برای ساخت ونیر های دندانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. انواع ست قلم کامپوزیت در دنت آفر موجود دارد که میتوانید از طریق سایت سفارش دهید.
- عاج مصنوعی (دنتین): ماده ای است که برای پر کردن حفره های عمیق و محافظت از عصب دندان استفاده می شود.
- سمان ها: برای چسباندن روکش ها، بریج ها و سایر ترمیم های دندان استفاده می شوند.
ابزار ترمیمی دندانپزشکی مجموعه ای از وسایل تخصصی هستند که دندانپزشکان برای بازسازی و ترمیم دندان های آسیب دیده از آنها استفاده می کنند. این ابزارها از جنس های مختلفی مانند استیل ضد زنگ، تنگستن کاربید و کامپوزیت ساخته شده اند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.
مواد پروتزی
- فلز: از فلزاتی مانند طلا، کروم و کبالت برای ساخت روکش ها، بریج ها و ایمپلنت ها استفاده می شود.
- پروتز های اکریلی: برای ساخت دندان های مصنوعی قابل جا به جایی استفاده می شود.
- زیرکونیوم: ماده ای بسیار قوی و مقاوم در برابر لکه دار شدن است که برای ساخت روکش ها و بریج های تمام سرامیکی استفاده می شود.
مواد باندینگ
باندینگ رزینی: برای چسباندن کامپوزیت ها، روکش ها و بریج ها به دندان استفاده می شود. مواد باندینگ برای ایجاد اتصال قوی بین دندان و مواد ترمیمی استفاده می شوند. در ترمیم های کامپوزیتی برای ایجاد اتصال قوی بین ماده و دندان کاربرد دارند. این مواد شفاف بوده و تأثیری بر ظاهر نهایی ترمیم ندارند و در زمان کوتاهی خشک می شوند.
بیشتر بخوانید: فرز های دندانپزشکی، ابزارهای چرخنده‌ای هستند که در دندانپزشکی برای برش، تراش و شکل دهی به بافت های سخت دندان استفاده می شوند. این ابزارها در انواع مختلفی ساخته می شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. انتخاب فرز مناسب برای هر درمان، به دقت و تجربه دندانپزشک بستگی دارد. در مقاله “انواع فرز دندانپزشکی بر اساس جنس، شکل و هندپیس“، به بررسی انواع مختلف این ابزار، جنس، شکل و کاربرد هر یک خواهیم پرداخت.
آرسی پرپ درسان
آرسی پرپ درسان یک ماده چسبنده است که برای ایجاد یک باند قوی بین مواد ترمیمی مانند کامپوزیت و دندان استفاده می شود. این ماده به طور معمول قبل از قرار دادن کامپوزیت روی دندان استفاده می شود تا اطمینان حاصل شود که کامپوزیت به خوبی به دندان چسبیده و ماندگاری بیشتری داشته باشد.
اسید اچ پرسلن مروابن
اسید اچ پرسلن مروابن یک محلول اسیدی است که برای ایجاد یک سطح خشن روی پرسلن استفاده می شود. این کار باعث افزایش چسبندگی بین پرسلن و مواد دیگر مانند کامپوزیت یا سمان می شود. اسید اچ پرسلن در ساخت و ترمیم پروتزهای دندانی بسیار مهم است.
اسیداچ بیسکو
اسید اچ بیسکو نیز مانند اسید اچ پرسلن، یک محلول اسیدی است که برای ایجاد یک سطح خشن روی دندان استفاده می شود. این کار باعث افزایش چسبندگی مواد ترمیمی به دندان می شود. اسید اچ بیسکو معمولاً قبل از استفاده از باندینگ یا کامپوزیت به کار می رود.
پاکت اتوکلاو
پاکت اتوکلاو یک بسته بندی استریل است که برای قرار دادن ابزارهای دندانپزشکی استفاده می شود. این پاکت ها در برابر حرارت و فشار بالا مقاوم هستند و از ابزارها در برابر آلودگی محافظت می کنند. پس از استریل کردن ابزارها در اتوکلاو، آن ها را در این پاکت ها قرار می دهند تا تا زمان استفاده استریل باقی بمانند.
بیشتر بخوانید: درمان ریشه دندان یا اندودنتیکس یکی از مهم ترین و حساس ترین مراحل دندانپزشکی است که به حفظ دندان های طبیعی بیمار کمک می کند. ست اندو دندانپزشکی مجموعه کاملی از ابزارهای تخصصی است که دندانپزشکان برای انجام درمان ریشه (عصب کشی) از آن ها استفاده می کنند. این درمان زمانی انجام می‌شود که پالپ (عصب) دندان به دلیل پوسیدگی، شکستگی یا عفونت آسیب دیده باشد. برای آَنایی بیشتر با این ابزار ها بلاگ “14 ابزار ست اندو دندانپزشکی | محصولات برتر اندو دندانپزشکی” را از دست ندهید.
بلیچینگ مطب مروابن
بلیچینگ مطب مروابن یک روش حرفه ای برای سفید کردن دندان ها است. این روش تحت نظر دندانپزشک و با استفاده از مواد مخصوص انجام می شود. مواد بلیچینگ با نفوذ به لایه مینای دندان، لکه ها و تغییر رنگ های دندان را از بین می برند و باعث سفید شدن دندان ها می شوند.
خمیر جرم گیری مروابن
خمیر جرمگیری مروابن یک ماده ساینده است که برای حذف جرم و پلاک از روی دندان ها استفاده می شود. این خمیر معمولاً در کنار ابزارهای مخصوص جرم گیری توسط دندانپزشک استفاده می شود. خمیر جرم گیری به تمیز کردن سطوح دندان و جلوگیری از بیماری های لثه کمک می کند.
ژل بی حسی با طعم آدامس درسان
ژل بی حسی با طعم آدامس درسان یک ماده بی حس کننده موضعی است که قبل از انجام برخی از درمان های دندانپزشکی برای کاهش درد استفاده می شود. طعم آدامسی این ژل باعث می شود که استفاده از آن برای بیمار خوشایندتر باشد.
بیشتر بخوانید: یکی از مهم ترین اصول استفاده صحیح و رعایت دستورالعمل ها در هنگام کار با قلم های کامپوزیت، توجه به نکات بهداشتی و فنی است که در دستورالعمل های تولیدکننده آمده است. استفاده نادرست یا غیربهداشتی از این قلم ها نه تنها به کاهش کیفیت کار منجر می‌شود، بلکه ممکن است به بروز عفونت های دندانی نیز کمک کند. در بلاگ “نحوه نگهداری و مراقبت از قلم کامپوزیت دندانپزشکی” به بررسی کامل این موضوع پرداخته ایم.
عوامل موثر در انتخاب مواد دندانپزشکی
- نوع درمان: برای هر درمان، مواد خاصی مناسب تر هستند.
- محل آسیب دندان: برای ترمیم دندان های جلویی و عقبی، مواد متفاوتی استفاده می شود.
- هزینه: هزینه مواد دندانپزشکی متفاوت است.
- خواسته های بیمار: زیبایی و دوام از جمله مواردی هستند که بیماران به آن ها اهمیت می دهند.
توجه: انتخاب بهترین ماده دندانپزشکی باید توسط دندانپزشک انجام شود. دندانپزشک با توجه به شرایط بیمار و نوع درمان، مناسب ترین ماده را انتخاب خواهد کرد.
استفاده از مواد دندانپزشکی مناسب و با کیفیت در حفظ سلامت و زیبایی دندان ها بسیار مهم است. هر یک از مواد ذکر شده دارای ویژگی ها و کاربرد های خاص خود هستند که انتخاب صحیح آن ها می تواند به بهبود نتایج درمان های دندانپزشکی کمک کند. آمالگام، کامپوزیت رزین، سرامیک ها، گلاس آینومر و مواد باندینگ از جمله پر مصرف ترین مواد دندانپزشکی هستند که هر کدام نقش مهمی در ترمیم و نگهداری دندان ها ایفا می کنند.
بیشتر بخوانید: فایل های اندو، ابزارهای ظریفی هستند که دندانپزشکان در درمان ریشه دندان از آن ها استفاده می کنند. این تجهیزات اندو دندانپزشکی با شکل ها و اندازه های مختلف، نقش کلیدی در پاکسازی، شکل دهی و آماده سازی کانال های ریشه ایفا می کنند که برای موفقیت درمان اندودنتیک بسیار مهم است. در مقاله “بررسی، مقایسه و نحوه کارکرد انواع فایل های اندو دندانپزشکی“، به بررسی انواع مختلف فایل های اندو، نحوه عملکرد آن ها، اصول نگهداری و استریل کردن و همچنین رنگ بندی خاص هر نوع خواهیم پرداخت.